Üslü İfadeler ( Üslü Sayılar )
[mathjax]
Daha önce tekrarlı toplamanın çarpmayla aynı anlama geldiğini öğrenmiştiniz .
Örneğin ;
4+4+4+4+4+4+4=
tekrarlı toplama yerine çarpma işlemi kullanabiliriz.
7 tane 4 ü tekrarlı olarak topladığı için 4+4+4+4+4+4+4=7.4
Şimdi , tekrarlı çarpmanın üzerinde duracağız , tekrarlı çarpımları bize işlemlerde kolaylık olması ve gösterim kolaylığı olması için bazı metotlar geliştireceğiz .
Örneğin ;
4.4.4.4.4.4=
ya da daha fazla basamaklı işlemler olsaydı ,
4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4.4=
Bunu her zaman bu şekilde yazarak göstermek zor değil mi ? Aynı anlama gelen ama daha pratik bir gösterim biçimi bulamaz mıyız ? O gösterim biçimini gördüğünde insanlar ne yapması gerektiğini , ne anlama geldiğini bilsin .
Tekrarlı çarpımların kaç kez yan yana yazılıp çarpıldığını ifade etmek için sağ üst köşeye biraz daha küçük olarak yazılır . Üstüne yazıldığı için adı üzerinde üslü ifadeler diyoruz.
4.4.4.4.4.4.4=47
7 kez 4 ün yan yana yazılıp çarpılması .
ya da 425
gördüğümde bunun 25 kez 4 ün yan yana yazılıp çarpılacağını anlamalıyım.
Üslü ifadelerde taban ve üs
Lütfen Dikkat !
Üslü ifadelerde en sık yaptığınız hata ;
Hiç düşünmeden gördüğünüz iki sayıyı çarpıyorsunuz . Oysa anlamı , tabanın iki kez yan yana yazılıp çarpılacağı anlamına gelir .
52=5.5=25
Üslü ifadelerin okunuşu
Genel okunuşlar , tüm üslü ifadeler aşağıdaki gibi okunabilir .
64
- 6 üssü 4
- 6 nın 4. kuvveti
Sadece üst 2 ve 3 olduğu durumlarda , genel okunuşlarla birlikte özel okunuşlar da kullanılabilir.
72
- 7 üssü 2
- 7 nin 2.kuvveti
- 7 nin karesi ( Tercih edilen okuma , daha çok kullanılır )
53
- 5 üssü 3
- 5 in 3. kuvveti
- 5 in küpü ( Tercih edilen okuma , daha çok kullanılır )
Kuvvet ve kat farkı
Yeni bir kelime de öğrenmiş olduk . “Kuvvet” . “Kuvvet” ve “kat” birbiriyle sıklıkla karıştırılır .
Kat ;
Sayının aynısını yanına eklemek / toplamaktır .
5 in 2 katı 5.2= 10
Kuvvet ;
Kendisiyle çarpmaktır .
5 in 2.kuvveti >> 5.5 = 25
3 nin 4. kuvveti >> 3.3.3.3=81
Neden kare ve küp şeklinde özel okumalar var ?
üst 2 olursa >> kare
üst 3 olursa >> küp
şeklinde özel okumalar var , 2 nin özelliği ne de “kare” şeklinde okuyoruz , 3 ün özelliği ne de “küp” şeklinde okuyoruz ?
Kendisiyle çarpımına neden karesi diyoruz ?
ismi , gerçekten de kareyle alakalı olduğu için diyoruz..şöyle ki ;
Herhangi bir şeyi karelemek demek , kare haline getirmek anlamına gelir .
Asıl dikkat etmeniz gereken , sayının iki kez yan yazılıp çarpılmasına kare dedik ,
5 br . 5 br = 25 birim kare ..
Neden küpü diyoruz ?
Küpün hacmini bulmak istediğimizde bir kenarını 3 kez yan yana yazıp çarparız , böylelikle bir kenarı “küplemiş” oluruz.
Örneğin ;
0’ın kuvvetleri
Sıfırın 0 haricindeki tüm kuvvetleri 0 dır .
01=0
02=0.0=0
03=0.0.0=0
04=0.0.0.0=0
0n=0.0.0.0.......=0
0 ın tüm kuvvetleri 0 dır .
1’in kuvvetleri
11=1
12=1.1=1
11=1.1.1=1
14=1.1.1.1=1
1n=1.1.1.1........=1
1 in tüm kuvvetleri 1 dir.
Yorumlar
Yorum Gönder